రథోద్ధతము పద్య లక్షణములు
- ఈ పద్య ఛందస్సుకే పరాంతికము అనే ఇతర నామము కూడా కలదు.
- వృత్తం రకానికి చెందినది
- త్రిష్టుప్పు ఛందమునకు చెందిన 699 వ వృత్తము.
- 11 అక్షరములు ఉండును.
- 16 మాత్రలు ఉండును.
- మాత్రా శ్రేణి: U I U - I I I - U I U - I U
- మిశ్రగతి శ్రేణి (3-4) : U I - U I I - I U - I U I - U
- మిశ్రగతి శ్రేణి (3-5) : U I - U I I I - U I - U I U
- మిశ్రగతి శ్రేణి (5-3) : U I U - I I I - U I U - I U
- 4 పాదములు ఉండును.
- ప్రాస నియమం కలదు
- ప్రతి పాదమునందు 7 వ అక్షరము యతి స్థానము
- ప్రతి పాదమునందు ర , న , ర , వ(లగ) గణములుండును.
- ఉదాహరణలు:
- నందగోపవరనందనున్ రమా
నందుఁ బ్రస్తుతి యొనర్చి షడ్యతిన్
అందమై రనరవాహ్వయంబు లిం
పొందఁ జెప్పిన రథోద్ధతం బగున్. - హారహీరధవళాంశునిర్మలో
దారకీర్తిరణదర్ప సద్గుణా
వైరివీరరసవైద్యమన్మధా
కార ధీరపరగండభైరవా
- నందగోపవరనందనున్ రమా
వీటిని కూడా చూడండి.
పద్యాన్ని గణించండి...!!
యొక్క ప్రధానలక్ష్యం వాడుకరి చెప్పిన పద్యాన్ని గణించి అది ఏ ఛందస్సో కనిపెట్టడం మరియూ అందులోని ఛందోనియమాలను ఉల్లంఘించిన దోషాలను ఎత్తిచూపించడం. మరి మీదగ్గర ఉన్న లేదా వ్రాయబోతున్న పద్యమును గణించండి.
ఉపకరణాలు
కేవలం ఛందోగణనమే కాకుండా మరికొన్ని ఛందస్సుకు పనికి వచ్చే పనిముట్లను కూడా అందిస్తోంది. దీనిలో కొన్ని ఛందస్సుకు సంబంధించి కొన్ని సాంకేతిక కూడా ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు కంప్యూటర్తో ♬♫ ♫♬ లతో పద్యం రాయించడం.