ఛందం ^©

కుసుమ పద్య లక్షణములు

1. వృత్తం రకానికి చెందినది
2. వికృతి ఛందమునకు చెందిన 4193784 వ వృత్తము.
3. 23 అక్షరములు ఉండును.
4. 26 మాత్రలు ఉండును.
5. మాత్రా శ్రేణి: I I I - U I I - I I I - U I I - I I I - I I I - I I I - I U
   • త్రిమాత్రా శ్రేణి: I I I - U I - I I I - I U - I I I - I I I - I I I - I I I - U
   • షణ్మాత్రా శ్రేణి: I I I U I - I I I I U - I I I I I I - I I I I I I - U
   • మిశ్రగతి శ్రేణి (3-4) : I I I - U I I - I I I - U I I - I I I - I I I I - I I I - U
   • మిశ్రగతి శ్రేణి (5-3) : I I I U - I I I - I I U I - I I I - I I I I I - I I I - U
   • మిశ్రగతి శ్రేణి (5-4) : I I I U - I I I I - I U I I - I I I I - I I I I I - I U
6. 4 పాదములు ఉండును.
7. ప్రాస నియమం కలదు
8. ప్రతి పాదమునందు 13 వ అక్షరము యతి స్థానము
9. ప్రతి పాదమునందు న , భ , న , భ , న , న , న , వ(లగ) గణములుండును.
10. ఉదాహరణలు:
    1. నభనభల్ తగ నగణముల్ వగణయుతమయి చెలువలరినన్
       విభుఁడు రంగనృపతి త్రయోదశవిరతి వసుమతిఁ గుసుమమౌ
       నభనభల్ తగ నగణముల్ వగణయుతమయి చెలువలరినన్
       విభుఁడు రంగనృపతి త్రయోదశవిరతి వసుమతిఁ గుసుమమౌ